Chiết xuất dược liệu là gì? Quy trình chiết xuất chuẩn

Chiết xuất dược liệu không chỉ góp phần quan trọng trong việc tạo ra các sản phẩm y tế và chăm sóc sức khỏe mà còn thúc đẩy nghiên cứu khoa học và bảo tồn đa dạng sinh học. Vậy quy trình chuẩn của công nghệ chiết xuất dược liệu cụ thể như thế nào? Có mấy phương pháp chiết xuất?

Chiết xuất dược liệu là một quá trình quan trọng trong ngành dược phẩm và chăm sóc sức khỏe

Chiết xuất dược liệu là gì?

Chiết xuất dược liệu là quá trình sử dụng các phương pháp khác nhau để chiết, tách các tinh chất quý từ các thảo mộc hay dược liệu thiên nhiên. Các hợp chất này có thể được sử dụng để điều chế thuốc hoặc các sản phẩm chăm sóc sức khỏe khác. Quy trình chiết xuất được thực hiện khép kín theo các quy tắc và quy định rõ ràng với nhiều trang thiết bị hiện đại, đảm bảo an toàn vệ sinh toàn thực phẩm.

Mục đích của chiết xuất dược liệu

Chiết xuất dược liệu có mục đích tách ra và cô đặc các thành phần hoạt chất có lợi ích sức khỏe từ các nguồn dược liệu thiên nhiên như là tinh dầu, chất chống oxy hóa, vitamin, khoáng chất,… Quá trình chiết xuất sẽ tách riêng biệt các phần dinh dưỡng, bổ dưỡng để sản xuất các chế phẩm an toàn và có tính giá trị sức khỏe cao.

Quá trình này nhằm cung cấp nguyên liệu cho ngành dược phẩm. Thông thường thì hoạt chất sau chiết tách thường tồn tại dưới dạng dung dịch hoặc dạng dung dịch hoặc dạng cao dược liệu có tác dụng mạnh hơn, hạn chế các tác dụng phụ không mong muốn.

Chiết xuất dược liệu góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy nghiên cứu khoa học

>>Xem thêm: Dược Lý Lâm Sàng là gì? Vai trò của Dược lý học lâm sàng

Quá trình chiết xuất dược liệu có thể loại bỏ các tạp chất không mong muốn như bã, ẩm mốc, nấm hoặc vi khuẩn cùng nhiều loại côn trùng, độc tố… Thu được các sản phẩm chiết xuất tinh khiết để phục vụ quá trình nâng cao sức khỏe và cải thiện tình trạng bệnh.

Nhờ chiết xuất dược liệu, con người có nhiều sản phẩm chất lượng, bổ dưỡng. Đảm bảo các tiêu chuẩn cụ thể giúp các nhà nghiên cứu dễ dàng tiến hành nghiên cứu và áp dụng trong các ứng dụng y học. Cụ thể mục đích của chiết xuất dược liệu đó là:

• Sản xuất dược phẩm, tạo ra thuốc điều trị nhiều loại bệnh khác nhau.
• Giúp tinh chế và cô đặc các hoạt chất, tăng cường hiệu quả và độ an toàn của thuốc.
• Có thể được sử dụng trong các sản phẩm thực phẩm chức năng để bổ sung vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng khác.
• Các chiết xuất từ dược liệu có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện chức năng tiêu hóa và hỗ trợ sức khỏe tổng quát.
• Dược liệu chiết xuất được sử dụng trong các sản phẩm chăm sóc da để dưỡng ẩm, chống lão hóa và điều trị các vấn đề về da như mụn trứng cá, nám và tàn nhang.
• Các thành phần tự nhiên từ dược liệu có thể giúp nuôi dưỡng tóc, chống rụng tóc và cải thiện sức khỏe da đầu.
• Được sử dụng trong các sản phẩm xà phòng, dầu gội và dầu xả.
• Một số chiết xuất có tính chất kháng khuẩn, giúp làm sạch và bảo vệ răng miệng.
• Một số tinh dầu có tính kháng khuẩn, kháng viêm và có thể hỗ trợ điều trị các bệnh về đường hô hấp, đau đầu.
• Chiết xuất dược liệu là nguồn quan trọng cho việc sử dụng trong y học và công nghiệp.
• Chiết xuất dược liệu giúp bảo tồn và sử dụng bền vững các loài thực vật có giá trị y học, giảm nguy cơ tuyệt chủng.
• Nhu cầu về chiết xuất dược liệu thúc đẩy phát triển nông nghiệp nâng cao thu nhập cho nông dân.

Quy trình chuẩn trong chiết xuất dược liệu

Chuẩn bị nguyên liệu

Cần chuẩn bị về dược liệu và dung môi chiết xuất. Dược liệu để chiết xuất khá đa dạng như: cây thuốc quý, thảo dược, sinh vật biển, các loại củ… Dung môi chiết xuất sẽ phân thành 3 loại chính sau:

• Dung môi phân cực có tính lưỡng cực như nước, cồn…
• Dung môi phân cực không có tính lưỡng cực như DMF, Ether Ethylic, CHCl3…
• Các dung môi không phân cực cũng không có tính lưỡng cực.

Tùy vào từng phương pháp và mục đích chiết xuất mà sẽ sử dụng loại dung môi phù hợp.

Quy trình chuẩn trong chiết xuất dược liệu

Quy trình chiết suất

Dưới đây là một quy trình chiết xuất dược liệu chuẩn mà bạn có thể tham khảo:

• Chuẩn bị nguyên liệu cần thiết;
• Thực hiện chiết xuất hoạt chất để thu được dung dịch;
• Loại bỏ các tạp chất không cần thiết trong dung dịch;
• Tiết hành cô đặc hoặc sấy khô;
• Thực hiện hoàn chỉnh chế phẩm.

Các phương pháp chiết xuất dược liệu

• Phương pháp chiết ngâm.
• Phương pháp ngấm kiệt.
• Phương pháp chiết bằng sóng siêu âm.
• Phương pháp chiết siêu tới hạn.

Bài viết của Cao đẳng Y Dược Sài Gòn đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về quy trình chuẩn của công nghệ chiết xuất dược liệu cũng như các phương pháp phổ biến dùng trong chiết xuất dược liệu hiện nay. Chiết xuất dược liệu không chỉ góp phần quan trọng trong việc tạo ra các sản phẩm tốt cho sức khỏe mà còn mở ra nhiều cơ hội việc làm để phát triển trong ngành dược phẩm, mỹ phẩm và thực phẩm chức năng.